การตกตะกอน (Flocculation) เป็นกระบวนการที่ใช้ในการแยกสารละลาย โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมการบำบัดน้ำและการผลิตน้ำดื่ม ซึ่งการตกตะกอนจะช่วยลดปริมาณอนุภาคที่ลอยอยู่ในน้ำ เช่น สารแขวนลอย เชื้อโรค หรืออนุภาคขนาดเล็กอื่น ๆ โดยการทำให้อนุภาคเหล่านี้รวมตัวกันเป็นก้อนใหญ่ แล้วตกลงไปที่ก้นถังน้ำ
สารเคมีที่ใช้ในการตกตะกอน เรียกว่า สารเคมีตกตะกอน (Flocculants) ซึ่งมีหลายประเภท เช่น โพลีอิเล็กโทรไลต์ (Polymer) เกลือของอลูมิเนียม หรือเกลือของเหล็ก เป็นต้น สารเคมีเหล่านี้จะช่วยปรับปรุงกระบวนการทำให้อนุภาครวมตัวกัน เพื่อให้การตกตะกอนได้มีประสิทธิภาพสูงขึ้น
ในกระบวนการบำบัดน้ำ การเลือกใช้สารเคมีตกตะกอนที่เหมาะสมมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะคุณสมบัติของสารเคมีแต่ละประเภทจะมีผลต่อประสิทธิภาพในการแยกสารและค่าใช้จ่ายในการดำเนินการ หน่วยงานที่รับผิดชอบในการบำบัดน้ำต้องมีการวิเคราะห์และศึกษาคุณสมบัติของน้ำที่ต้องบำบัด รวมถึงปริมาณสารแขวนลอยและคุณสมบัติของสารตกตะกอน เพื่อเลือกใช้สารที่เหมาะสมที่สุด
นอกจากนี้ การใช้สารเคมีตกตะกอนในการบำบัดน้ำยังต้องคำนึงถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เพราะสารเคมีบางชนิดอาจมีพิษ ทำให้เกิดปัญหาเมื่อน้ำที่ผ่านการบำบัดแล้วถูกปล่อยออกไปในแหล่งน้ำธรรมชาติ ดังนั้น การติดตามและตรวจสอบคุณภาพน้ำหลังการบำบัดจึงเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้
การพัฒนาสารเคมีตกตะกอนที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมและมีประสิทธิภาพสูงจึงเป็นแนวทางที่สำคัญ ซึ่งในปัจจุบันนักวิจัยกำลังศึกษาและพัฒนาสารเคมีใหม่ ๆ ที่สามารถทำหน้าที่เดียวกันแต่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมต่ำลง แนวทางนี้จะช่วยให้สามารถจัดการกับปัญหาน้ำได้ในระยะยาว
ในสรุป การใช้สารเคมีสำหรับการตกตะกอนในกระบวนการบำบัดน้ำเป็นสิ่งที่มีความสำคัญ โดยต้องเลือกใช้สารอย่างระมัดระวัง เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดทั้งในด้านประสิทธิภาพและความปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อม